Tonometria jest badaniem diagnostycznym mającym na celu pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Jest to jedno z rutynowych i standardowo przeprowadzanych badań okulistycznych, jednak szczególnym wskazaniem do jego wykonania jest jaskra oraz nadciśnienie oczne (lub podejrzenie tych schorzeń). Tonometria jest zalecana również w przypadku kontroli po zabiegach na gałce ocznej.
Tonometria jest zabiegiem bezpiecznym, a wykonuje się ją z zastosowaniem specjalistycznego urządzenia, czyli tonometru. W tym artykule przybliżymy nieco specyfikę tego badania.
Badania ciśnienia wewnątrzgałkowego z zastosowaniem tonometru
Badania ciśnienia wewnątrzgałkowego można podzielić na trzy podstawowe rodzaje ze względu na cel oraz typ zastosowanego urządzenia. Standardową metodą badania jest tonometria aplanacyjna (Goldmanna). Badanie opiera się na regule Imberta i Ficka, zgodnie z którą ciśnienie panujące we wnętrzu kuli jest równe sile potrzebnej do jej spłaszczenia, podzielonej przez wielkość powierzchni spłaszczenia. Do tego celu używane jest urządzenie, określane mianem tonometru Goldmanna. Jest to specjalny aparat posiadający podwójny pryzmat o średnicy 3,06 mm. Pozwala on spłaszczyć powierzchnię znieczulonej rogówki, a następnie obserwować w lampie szczelinowej.
Innym rodzajem badania jest tonometria wgłobieniowa (impresyjna). Wykonuje się je z zastosowaniem tonometru Schiøtza. W tym przypadku trzpień tonometru uciska rogówkę, a jej opór zależy od ciśnienia panującego w gałce ocznej. W obu opisanych wyżej przypadkach miejscowo znieczula się powierzchnię oka pacjenta.
Z kolei podczas tonometrii bezkontaktowa (typu air-puf) nie jest konieczne znieczulenie miejscowe znieczulenie, ponieważ do spłaszczenia rogówki dochodzi poprzez podmuch sprężonego powietrza.
W okulistyce mogą być zastosowane również inne rodzaje tonometrów. Jednym z nich jest tonometr Perkinsa, który można określić jako zminiaturyzowany aparat wyposażony w pryzmat Goldmanna. Innym rodzajem jest tonometr typu Pulsair (Keelera), czyli bezkontaktowy przenośny przyrząd stosowany do mierzenia ciśnienia powietrza niezbędnego do spłaszczenia rogówki. Można wyróżnić również ręczny tonometr, czyli Tono-Pen, który wyposażony jest w specjalny przetwornik do spłaszczania rogówki.
